یاسمن آقازاده محقق جوانی که شاید راه درمان دیابت نوع اول را به زودی پیدا کند

یاسمن آقازاده یکی از محققانی است که در جستجوی درمان بیماری دیابت نوع اول است. او که به تازگی وارد موسسه تحقیقات بالینی مونترال (IRCM) شده، سرپرستی واحد جدید تحقیقات پزشکی ترمیمی دیابت را بر عهده گرفته است.

تیم یاسمن  موفق به توسعه یک راه درمانی برای تحریک تولید هورمون شده. این کشف ثبت شده اکنون در ایالات متحده در حال بررسی است.

یاسمن با مدرک دکترای پزشکی تجربی از دانشگاه مک گیل، هشت سال است که روی بازسازی بافت پانکراس از سلول های بنیادی کار می کند. این تحقیق در موسسه سلول های بنیادی McEwen تورنتو انجام می شد.

گر چه او آرزو داشت آزمایشگاه خود را داشته باشد، اما به دلیل شهرت تحقیقات دیابت در مونترال، موسسه IRCM را انتخاب کرد. او می گوید: «موسسه تحقیقاتی IRCM در تحقیقات دیابت و متابولیسم پیشگام است. محققان و پزشکان فوق العاده ای در اینجا وجود دارند که به خوبی با هم کار می کنند.»

او در مصاحبه با رسانه ها گفته: «دیابت به ویژه در کانادا به یک اپیدمی تبدیل شده است. از هر چهار کانادایی یک نفر یا دیابت دارد یا دارای علائم پیش از دیابت است.»

به گفته یاسمن : «هنگامی که همه چیز به طور طبیعی کار می کند، سلول های بتا در داخل لوزالمعده، انسولین تولید می کنند که به تنظیم سطح قند خون در بدن کمک می کند. در بیماران مبتلا به دیابت نوع 1، سیستم ایمنی به سلول های بتا حمله می کند و از انجام کار آنها جلوگیری می کند.»

در حال حاضر با تزریق منظم انسولین می توان عوارض این بیماری را کنترل کرد. اما این درمان در دراز مدت برای افرادی که مجبورند تا آخر عمر از انسولین استفاده کنند، سخت و طاقت فرسا است.

یک نوع درمان دیگر اخیرا در ادمونتون پیدا شده است که شامل پیوند جزایر لانگرهانس است؛ گروهی از سلول ها که شامل سلول های بتا هستند.

گرچه این درمان امیدوارکننده ای محسوب می شود اما به دلیل تعداد کم اهداکنندگان، به ندرت استفاده می شود. علاوه بر این، از آنجایی که دیابت نوع 1 یک بیماری خود ایمنی است، بیمار باید قبل از پیوند تحت داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی قرار گیرد، که این امر عوارض جانبی بالایی دارد و برای بیماران دشوار است. علاوه بر این، از آنجایی که این سلول ها شبکه عروقی ندارند، نمی توانند بخشی از ارگانیسم انسان شوند.

یاسمن آقازاده و تیمش قصد دارند با غلبه بر این چالش ها، درمانی مناسب برای دیابت نوع 1 پیدا کنند. او امیدوار است که طی چند سال آینده، بافت پیچیده لوزالمعده را با شبکه‌ های عروقی ترمیم کند و مهم‌تر از همه، ابهامات موجود در عملکرد سلولی پانکراس را کشف کند.

یاسمن آقازاده (چپ) در کنار دو تن از محققان و  مدیران شبکه بیمارستان های دانشگاهی تورنتو ـ دانشگاه تورنتو

از دانشگاه تهران تا دانشگاه مک گیل

یاسمن پس از گذراندن دوره کارشناسی در دانشگاه تهران در ایران، به آزمایشگاه دکتر واسیلیوس پاپادوپولوس در رشته پزشکی تجربی دانشگاه مک گیل پیوست.

او در آنجا مدرک کارشناسی ارشد و دکتری خود را گرفت و روی تولید هورمون و مسیرهای سیگنال دهی سلولی کار کرد. او به ویژه بر روی هورمون های تولید شده توسط غدد فوق کلیوی و بیضه ها کار می کرد.

تیم او موفق به توسعه یک راه درمانی برای تحریک تولید هورمون شد. این کشف ثبت شده اکنون در ایالات متحده در حال بررسی است.

یاسمن می گوید: «من متوجه شدم که به سلول های بنیادی بیشتر علاقه دارم تا تولید دارو. بنابراین به دنبال آزمایشگاهی بودم که بتوانم تمام وقت روی این موضوع کار کنم. بنابراین به تورنتو آمدم و به موسسه مک ایوان ملحق شدم. آنجا بود که تلاش خود را برای تولید بافت پانکراس از سلول های بنیادی آغاز کردم.»

اگر یاسمن موفق شود، در نهایت می ‌تواند کارش را به یک مطالعه بالینی تبدیل کند و احتمالا زندگی میلیون‌ ها نفر را تغییر دهد