آیا کانادا از برخوردهای تلخ گذشته با بومیان درس گرفته؟

کابوس برخوردهای تلخی که در گذشته با بومیان کانادا شده، احتمال خواب راحت را برای جاستین ترودو نخست وزیر کم کرده. دولت او سخت در تلاش است تا پایان مسالمت آمیزی برای بحران ناشی از مسدود شدن خطوط راه آهن کشور و دیگر مسیرهای حمل و نقل پیدا کند. 

کندین پرس در گزارشی به قلم Joan Bryden به اسامی چندین محل اشاره می کند که با برخوردهای خشن دولتها و پلیس کانادا در گذشته با بومیان کشور در ارتباط است: 

– Oka, Ipperwash, Caledonia, Gustafsen Lake, Burnt Church

اینها فقط بخشی از نامهایی هستند که کابوس برخوردهای خشونت آمیز گذشته برای خواباندن تظاهرات بومیان را زنده می کنند.

جاستین ترودو که روز جمعه از پلیس خواست تا حکم دادگاه را به اجرا بگذارد و موانع ایجاد شده در مسیر حرکت قطارها را برچیند، همزمان نیاز به حل صلح آمیز این بحران را مورد تاکید قرار می دهد و نسبت به احتمال تکرار یک Oka ‌دیگر ابراز نگرانی می کند. در سال ۱۹۹۰، در Oka در استان کبک، بومیان و پلیس برای ۷۸ روز مقابل هم ایستادند که منجر به مرگ یک افسر پلیس، و جراحت جدی یک نوجوان بومی شد و رابطه میان بومیان موهاک و غیربومیان محل را سخت تیره کرد.

تاریخ چه می گوید؟

جاستین ترودو خودش نیز گفت: «تاریخ به ما آموخته که اگر دولتها ابتدا تمام راههای صلح آمیز ممکن را امتحان نکنند، اوضاع شاید بسیار وخیم تر شود.»

هایدن کینگ Hayden King سرپرست انستیتوی Yellowhead – اتاق فکر در دانشگاه رایرسون که توسط بومیان اداره می شود – می گوید در ۶۰ سال گذشته این درس بارها تکرار شده و تا زمانی که دولتهای فدرال و استانی در حل و فصل دعاوی مربوط به اراضی بومیان دربمانند، تکرار خواهد شد. 

به گفته هایدن کینگ: «در تاریخ کانادا، مشاهده می کنیم که کاناداییها می خواهند از اراضی بومیان بهره برداری کنند، می خواهند منابع این اراضی را استخراج کنند، و در مواردی هم که اجرای خواسته شان سبب آسیب، آنهم آسیب جدی و خشونت آمیز به بومیان شود، باز کسب قاهرانه منافعشان را دنبال کرده اند.»

وی درباره اوضاع امروز می گوید: «ما اکنون در یکی از همان گردنه های تاریخ کانادا قرار داریم. همه خشونتهای قبلی از همین نقطه آغاز شده، نقطه ای که در آن مسیر روشنی برای طرح مسائل در فضای به اصطلاح آشتی جویانه reconciliation وجود دیده نمی شود.»

موضع اولیه ترودو

در شروع بحران مسدود شدن راههای آهن توسط بومیان وت سو- وتن و حامیانشان، ترودو در مقابل خواسته طرفداران استفاده از زور، مقاومت کرد و بر «مدارا» پای فشرد. این موضع او با مواضع دولتهای دیگر کانادا که در چنین شرایطی قرار گرفته بودند، متفاوت بود.

موضع درست اولیه ترودو

مایکل کویل پروفسور حقوق دانشگاه وسترن اونتاریو که در حقوق بومیان و حل مسالمت آمیز مناقشات تخصص دارد، آن موضع ترودو را موضع صحیح می داند که «احتمال رسیدن به توافق مورد احترام دو طرف را بسیار بیشتر می کند.»

اما تحت فشار رهبران بیزنسی، دولتهای استانی، و عموم، ترودو روز جمعه موضع سختگیرانه ای اتخاذ کرد و گفت: «موانع باید همین الان برچیده شوند.»

اگر چه ترودو اصرار دارد که قصد هدایت پلیس را ندارد، ولی هایدن کینگ معتقد است اظهارات روز جمعه ترودو به پلیس علامت می داد که دخالت کند. البته هایدن کینگ می گوید نیروهای پلیس کمتر از گذشته به این نوع فشارها از سوی سیاستمداران تن می دهند.

مایکل کویل پروفسور دانشگاه وسترن نیز معتقد است که پلیس و برخی از سیاستمداران از اشتباهات گذشته درس گرفته اند و می دانند که استفاده از زور ممکن است موجب مرگ افراد، و تیره تر شدن روابطی که هم اکنون نیز به اندازه کافی تیره است، بشود.

آنها همچنین یاد گرفته اند که اجرای قانون شامل حفاظت از حقوق بومیان نیز می شود.