سکوت کانادا در قبال قصد اسرائیل برای الحاق ساحل غربی، کسب کرسی در شورای امنیت را برای کانادا دشوار کرده
مقاله «سکوت کانادا در قبال قصد اسرائیل برای الحاق ساحل غربی» توسط مایکل لینک Michael Lynk پروفسور دستیار در دانشکده حقوق دانشگاه وسترن انتاریو نوشته شده و توسط کندین پرس باز نشر شده که خلاصه آن را به زبان فارسی در اینجا ملاحظه می کنید.
بعد از سه بار انتخابات پیاپی که نتیجه ماندگاری نداشت، رهبران دو حزب بزرگتر اسرائیل یعنی بنجامین ناتانیاهو و بِنی گانتس، یک دولت ائتلافی تشکیل دادهاند.
این دولت ائتلافی در شش ماه نخست تشکیل خود، دو هدف اصلی را پیگیری می کند: مبارزه با کووید 19 و ضمیمه کردن بخشهای بزرگی از ساحل غربی رود اردن.
توافق این دو حزب برای ضمیمه کردن اراضی اشغال شده ساحل غربی، با محکومیت قاطع از سوی کشورها و سازمانهای متعدد از جمله فعالان حقوق بشر اسرائیل روبرو شده. برعکس، کانادا مواضع دیپلماتیک فرتوت کنندهای را ادامه می دهد.
جوزف بورِل نماینده عالی اتحادیه اروپا در امور بینالملل در 23 اپریل گفت: «… هر گونه الحاق به معنای نقض جدی قوانین بینالمللی است. اتحادیه اروپا کاملا اوضاع و پیامدهای گستردهتر آن را زیر نظر دارد و متناسب با آن اقدام خواهد کرد.»
همزمان در همان 23 اپریل، سفیر فرانسه در شورای امنیت سازمان ملل به شدت الحاق اراضی اشغالی را محکوم کرد و گفت چنین اقدامی: «نقض آشکار قوانین بینالمللیای است که اکیدا الحاق زورمدارانه قلمروهای اشغالی را مردود می داند. اگر چنین قدمی برداشته شود بدون واکنش نخواهد بود و در روابط ما با اسرائیل از آن صرفنظر نخواهد شد.»
چهار کشور دیگر اروپایی عضو شورای امنیت سازمان ملل ـ آلمان، بریتانیا، بلژیک و استونی ـ نیز الحاق احتمالی را مورد انتقاد قرار دادهاند.
ایرلند و نروژ نیز علیه آن موضع گرفتهاند.
ایرلند و نروژ دو کشوری هستند که با کانادا بر سر کسب دو کرسی شورای امنیت رقابت می کنند (قرار است به زودی دو کشور از این سه کشور با رای اعضای سازمان ملل برای عضویت دو ساله در شورای امنیت سازمان ملل انتخاب شوند). این دو کشور هر دو به طور علنی با نقشه اسرائیل برای الحاق اراضی اشغالی مخالفت کردهاند.
سازمانهای اصلی حقوق بشری در اسرائیل از جمله سازمانهای B`Tselem و Yesh Din علیه الحاق احتمالی موضع گرفتهاند.
جمعی از لیبرالهای سرشناس اسرائیلی شامل سفرای سابق، سخنگوی سابق کنیسه، و نویسندگان سرشناس، در نامهای مشترک گفتهاند: «سالهای زیادی است که جهان به صادر کردن بیانیههایی در محکوم کردن نقض مداوم قوانین بینالمللی توسط دولت اسرائیل و نقض حقوق بشر فلسطینیان ساحل غربی و نوار غزه، اکتفا کرده.»
اما کانادا کجاست؟
من به عنوان نماینده ویژه شورای حقوق بشر سازمان ملل در قلمرو فلسطین، می توانم بگویم که کانادا از صحنه غیبت کرده.
کانادا هیچ بیانیه علنی علیه قصد اسرائیل برای ضمیمه کردن بخشهایی از قلمرو فلسطینی صادر نکرده، هیچ معیاری را برای پاسخگویی عنوان نکرده، هیچ انتقادی حتی به صورت ملایم، به عمل نیاورده.
نقض قوانین بینالمللی
الحاق یکطرفه اراضی، به طور اکید توسط قوانین بینالمللی ممنوع شده. این مهم، محور اصلی منشور سازمان ملل است که در در 1945 به امضای کلیه اعضا رسید، و از آن پس نیز توسط معاهدهها و قطعنامهها و احکام قضایی و نوشتههای کارشناسی متعدد هر چه بیشتر استحکام یافته.
در واقع این مهم (محکومیت هر گونه الحاق) به اصل بنیادینی در جامعه جهانی تبدیل شده که هیچ استثنایی بر آن پذیرفته نیست.
فتح قلمرو دیگران و الحاق آن اکنون به عنوان تازیانههای غیرقابل تحمل قرون وسطا شناخته می شوند که همیشه موجب به راه افتادن جنگهای ویرانگر، بیثباتیهای سیاسی و اقتصادی، تبعیض سیستماتیک و رنج و درد فراگیر انسانی شدهاند.
در مورد خاص پنج دهه اشغال قلمرو فلسطین توسط اسرائیل، شورای امنیت سازمان ملل متحد در هشت نوبت گوناگون از سال 1967 به این سو، اصل «غیر قابل پذیرش بودن الحاق قلمرو» از طریق جنگ یا به زور را مورد تاکید قرار داده. این اصل، دو بار نیز از سوی شورای امنیت، هنگام محکوم کردن دو الحاق غیرقانونی شرق اورشلیم در 1980 و بلندیهای جولان در 1981 توسط اسرائیل، مورد استناد قرار گرفته.
وقتی روسیه در سال 2014 به کریمه تجاوز کرد و آن را ضمیمه خود اعلام کرد، کانادا همراه با بیشتر متحدین غربی خود، به طور جدی و بدون هر گونه مماشات آن را محکوم کردند و این موضع خود را با اقدامات مقابله آمیز اقتصادی و سیاسی دنبال کردند.
روسیه از گروه G8 اخراج شد، ممنوعیتهای صادرات و واردات بر کالاهایی که در کریمه تولید می شوند وضع شد، مجموعهای از تحریمها و محدودیتهای اقتصادی به اجرا گذاشته شد و ممنوعیتهای سفر و توقیف اموال در مورد بعضی افراد به اجرا گذاشته شد.
جاستین ترودو در سال 2015 هنگامی که تازه در انتخابات پیروز و به نخست وزیری کانادا انتخاب شده بود، اعلام کرد «کانادا به صحنه بینالمللی بازمی گردد». او قول داد از «نظم جهانی مبتنی بر قوانین» حمایت کند.
با این حال، کانادا در دوران ترودو هنگام رای گیریهای سازمان ملل متحد، همان رویه دولت محافظهکار استفن هارپر را در طرفداری از اسرائیل ادامه داد، و حتی از انتقاد مودبانه از رفتار اسرائیل در قلمرو اشغال شده فلسطین خودداری کرد، درست به عکس اکثریت قدرتهای متوسط جهانی که به طور معمول از این رفتار اسرائیل انتقاد می کنند. و با وجود اینکه قوانین داخلی کانادا که سکونتگاههای ایجاد شده در قلمرو اشغالی را جنایات جنگی می نامد، پارلمان کانادا در سال 2018 توافقنامه تجارت آزاد با اسرائیل را تمدید کرد، توافقی که اجازه می دهد کالاهای تولید شده در سکونتگاههای غیرقانونی اسرائیل بدون پرداخت تعرفه وارد بازار کانادا شوند.
کرسی شورای امنیت
کانادا سالهاست که می خواهد کرسی عضویت دو ساله در شورای امنیت سازمان ملل را به دست بیاورد. در سال 2010 کانادا در تلاش خود برای کسب این کرسی شکست خورد که بخشی از علت آن حمایت بی چون و چرای دولت استفن هارپر از اسرائیل بود.
انتخابات اعضای جدید شورای امنیت سازمان ملل متحد در پیش است. جاستین ترودو پنهان نکرده که سخت به دنبال کسب این کرسی است. برای کسب این کرسی کانادا با دو رقیب جدی روبرو است که عبارتند از ایرلند و نروژ. این دو کشور هم از حمایت محکمی از سوی همسایگان اروپایی خود برخوردارند، و هم موضع اصولی در مورد اشغال فلسطین توسط اسرائیل دارند.
اگر کانادا بار دیگر در تلاش خود برای کسب کرسی شورای امنیت شکست بخورد، بدون شک یکی از علتهای آن سکوتش در مقابل منازعه اسرائیل ـ فلسطین است.
Post URL: https://salamtoronto.ca/?p=118452