پرداخت فوری و یا قسطی مهریه

هموطنان گرامی
نظر به اینکه اختلافات خانوادگی فیمابین زن و شوهر دارای پیچیدگی ها و جزییاتی است، هنگام جدایی و طلاق (ایرانی) می بایست یکایک موارد مطروحه در قانون خانواده در نظر گرفته شود و براساس آن توافقاتی صورت گیرد که تکلیف طرفین را به طور یکپارچه روشن کند. همانطور که در مقالات قبل توصیه کردم، زوج هایی که مصمم به طلاق هستند، هنگام طلاق کانادایی و همچنین هنگام تنظیم قرارداد جدایی (Seperation agreement) حتما با رعایت قانون هر دو کشور، کلیه مسائل خود از قبیل حضانت و نفقه و تقسیم اموال و مهریه و جهیزیه را فی المجلس حل و فصل کنند. البته این مقالات نمی تواند به عنوان مشاوره حقوقـی قلمـداد شـود و ما سعی می کنیم در باب موضوعات مختلف و مفاهیم آنها، و نکات قانونی هنگام طلاق اطلاعاتی به شما بدهیم تا با اطلاع از قوانین موجود در مورد حقوق قانونی خود با علم بیشتری تصمیم گیری نمایید. در این مقالات سعی می شود که حتی الامکان با انشایی ساده تر مطلب را بنویسیم که قابل فهم تر باشد.

این هفته درباره فرق بین «عندالمطالبه» و «عندالاستطاعه» بودن مهریه سئوال شده است.

سئوال: آقایی هستم ایرانی تبار که قصد دارم با خانمی در ایران ازدواج کنم. برای آشنایی با سند ازدواج، فتوکپی آن را برای من ارسال کرده اند که هنگام مطالعه آن با عبارات «عندالاستطاعه» و «عندالمطالبه» بودن مهریه روبرو شدم که معنای آنها را نمی دانم. لطفا برای من توضیح دهید.

عندالمطالبه و عندالاستطاعه بودن مهریه چیست؟
پاسخ: از دهه 1380 تاکنون زوجین هنگام تنظیم عقدنامه در دفترخانه ها از عنوان عندالمطالبه و یا عندالاستطاعه استفاده می کنند.

مهریه عندالمطالبه ـ اگر مهریه عندالمطالبه باشد به محض درخواست و مطالبه زن، باید شوهر مهریه را پرداخت نماید و عذری برای پرداخت نکردن آن وجود ندارد مگر آنکه زوج امکان پرداخت نداشته باشد که در این صورت پـس از طی تشریفـات قـانـونـی می بایست آن را با اقساط به زن بپردازد. البته در صورتی که مهریه بیشتر از 110 عدد سکه باشد زوج (شوهر) باید تا این مبلغ را دفعتا پرداخت نماید و برای پرداخت باقی از دادگاه خانواده تقاضای تقسیط مهریه را بنماید.

مهریه عندالاستطاعه ـ چنانچه در عقدنامه قید شود که مهریه به شرط استطاعت مرد پرداخت شود به این معنی است که زن می بایست توانایی مالی مرد را ثابت کرده و بعد تقاضای مهریه اش را بنماید.

تا قبل از وضع بخشنامه مربوط به عندالاستطاعه بودن مهریه، اصل بر این بود که زوج موظف به پرداخت مهریه است و هر زمان که زوجه آن را مطالبه نماید باید پرداخت شود، بر این اساس به محض مطالبه مهریه از سوی زن و عدم امکان ارائه دلیل نپرداختن مهریه از طرف مرد حکم به محکومیت او و روانه شدن او به زندان (در صورت دادخواست زن و عدم پرداخت مهریه از طرف مرد) داده می شد و مرد می بایست ادعای خویش را در مقام کسی که ادعای عجز از پرداخت مهریه را دارد برای دادگاه به اثبات برساند.

در این حالت بسیاری از مردان با هدف جلوگیری از دستیابی همسران خود به اموال آنها نسبت به انتقال و مخفی ساختن آنها اقدام کرده و از این رو زنان در معرفی اموال همسر خود دچار مشکلات عملی فراوانی بودند و چه بسا سرخورده از طرح دعوی مهریه.

در این وصف (عندالاستطاعه بودن مال زوج) فرصت فراوانی جهت انتقال اموال زوج به جهت فرار از نپرداختن مهریه به دیگران و اقوام و فامیل و دوست برای مرد فراهم می کند و امکان اثبات توانایی مالی مرد برای زن بسیار مشکل می شود و چنانچه مرد در حین رسیدگی به دعوای مهریه از کشور خارج شود و مال خود را به دیگری انتقال داده باشد که موجبات تضرر زن و عدم دستیابی وی به حقوق حقه او می شود، بخصوص که طرح دعوی مهریه هزینه زیادی را برای زنان به بار می آورد که عاقبت مجبورند «مهرم حلال جانم آزاد» را به جان بخرند.

در این مبحث، موضوعات دیگری نیز به تبع هر کدام از ایـن دو نـوع وضعیـت، پیـش می آید از جمله، «حق حبس مهریه» توسط زن، حق تمکین (عام و خاص)، پرداخت نفقه در صورت عدم تمکین در موارد خاص، و … که برای توضیحات بیشتر می توانید با اینجانب تماس بگیرید.

***

توجه داشته باشید که اطلاعات حقوقی که در پاسخ سئوالات ارائه می شود جنبه کلی دارد و هر مورد خاص قوانین و مقررات و شرایط فرد سئوال کننده به طور خاص در نظر گرفته شده و براساس اطلاعات داده شده و سایر اوضاع و احوال مربوط به آن زن یا مرد مشاوره حقوقی داده می شود.

در صورت نیاز به توضیحات بیشتر و ذکر جزییات و مسائل مربوط به ثبت ازدواج در ایران و یا در خـارج از کشور با اینجانب تماس بگیرید.

فائزه کاشانی نژاد ـ وکیل پایه یک دادگستری ایران