از آن دیار در این دیار

خاطرات کرسی گذاشتن

کرسی میزی بزرگ و چهارگوش است که پایه‌های کوتاهی دارد. کرسی باید متناسب با اندازه‌ی اتاق باشد. به صورتی که وقتی کرسی را در اتاق می‌گذاریم، تکیه‌گاه ما دیوارهای اتاق باشد. روی کرسی یک لحاف هم می‌گذارند. لحاف کرسی ما آنقدر بزرگ بود که همه جای کرسی را می‌پوشاند.

شستن این لحاف بسیار سخت بود به خاطر همین مادرم برای تمیز نگه داشتن لحاف و تزیین کرسی یک ملافه بسیار زیبا روی لحاف کرسی می‌کشید. زمستان که می‌شد همه‌مان در این اتاق، زیر کرسی می‌نشستیم. این تنها اتاق گرم خانه‌مان بود. برای تکیه به دیوار از بالشهای متکایی و پشتی‌هایی از مخمل استفاده می‌کردیم تا راحت بنشینیم. همچنین دور تا دور کرسی تشک پهن می‌کردیم و روی تشک می‌نشستیم.

گرم کردن این کرسی خود داستانی بود. کرسی با منقل و زغال گرم می‌شد. هر سال، قبل از زمستان برای کرسی زغال می‌خریدیم اما زغالها را همانطور استفاده نمی‌کردیم. زغال‌ها تمیز نبودند و به اصطلاح آن روزی ‌‌‌ها قاطی داشتند و بوی بدی تولید می‌کردند. به همین‌خاطر وقتی گونی‌های زغال به خانه می‌آمد، آنها را می‌شستیم. کارگری که زغالها را می‌شست آنها را پهن می‌کرد در حیاط که آفتاب بخورند و خشک شوند و بعد دوباره زغال ها را درون گونی می‌ریخت. به غیراز زغال، خاک زغال هم می‌خریدیم.

خود زغال گرانتر از خاک زغال بود. کارگرمان خاک زغال را خیس می‌کرد و چیزی با آن قاطی می‌کرد که حالت گِل به خودش می‌گرفت و بعد، از این خمیر گلوله‌هایی به اندازه‌ی یک پرتغال درست می‌کرد. این توپ‌های خاک زغال را ردیف می‌گذاشت توی آفتاب که خشک شوند. چون شکننده بودند آنها را در گونی نمی‌ریخت، بلکه در جعبه‌هایی، ردیف می‌چید و می‌گذاشت در انبار. زغال را در منقل کرسی آتش نمی‌زدیم چون زغال دود می‌کند و دودش خفه کننده است. برای آتش زدن زغال و توپ خاک زغال، از آتش گردان استفاده می کردیم. آتش گردان، سبد فلزی کوچکی بود که حالت کره‌ای شکل داشت درست شبیه یک هندوانه‌ء کوچک. سبد این آتش گردان از وسط باز بود و در داخل آن زغال و یا توپ خاک زغال گذاشته می‌شد. رویش کمی نفت می ریختیم و بعد آتش می‌زدیم.

آتش گردان زنجیری بلند داشت، حدود یک متر، که هر کسی که آتش درست می‌کرد سر زنجیر را می‌گرفت و این آتش را در هوا می‌چرخاند. چرخاندن کمک می‌کرد که باد به زغال برسد و آتشش گر بگیرد و نیز کمک می‌کرد که هر چه زودتر دودهایش نیز رها شوند.

چرخاندن آنقدرادامه داشت تا دود تمام می‌شد و زغال کاملن آتش می‌گرفت. بعد این زغال های خالص آتش گرفته را توی منقل کرسی می ریختند و زغالها در آنجا به آرامی می‌سوختند و واقعاً اتاق را گرم می‌کردند. یادم می‌آید وقتی شاگرد ابتدایی بودم خیلی ذوق داشتم برای روز کرسی گذاشتن. روز کرسی گذاشتن مادرم مراسم را با شادی و خوشحالی شروع می‌کرد و خوراکی های خوشمزه روی کرسی می‌گذاشت. من همه‌ مشق هایم را هم آنجا، زیر کرسـی می‌نوشتم. اصلاً در زمستان زندگی همـان اتـاق کرسـی و زیـر کرسـی می گذشت. تمام مدت همه آنجا بودیم. صبحانه، نهار، شام و خوابمان هم آنجا بود. وقتی مهمان می‌آمد آنها هم به ما ملحق می‌شدند. واقعا» که دور کرسی نشینی خانه‌مان حال خوشی داشت و دوران خوبی بود.

روایت: ژیلا هاشمی
نگارش: حمیرا قاسمی نژاد

***

سازمان زنان ایرانی انتاریوازشما دعوت میکند، جهت ارائه خدمات پر بار به زنان وخانواده های ایرانی ـ کانادایی به ما بپیوندید.

سازمان زنان ایرانی انتاریو یک سازمان غیرانتفاعی است که در سال 1989 در تورنتوی کانادا به ثبت رسیده و فعالیتهای خود را در جهت بهبود زندگی و ارتقای تواناییهای زنان ایرانی، خانواده های ایرانی و کامیونیتی ایرانی ـ کانادایی آغاز نموده است.

یکی از پروژه هـای سازمان زنـان، که با حمایـت دولت انتاریـو و همکاری داوطلبین این سازمان انجام شده است، انتشار مجموعه داستانهایی در کتاب «از آن دیارـ در این دیار» می باشد که در آن خاطرات 40 نفر از شهروندان ارشد در مورد فرهنگ و آداب و سنن سرزمین مادریشان، گردآوری شده است. این کتاب در جهت ارتباط بین نسلها میان این مهاجران، فرزندان و نوه هایشان که ممکن است آشنایی چندانی با فرهنگ زاد و بوم سرزمین خود نداشته باشند، نقش موثری خواهد داشت. این داستانها توسط تعدادی ازداوطلبین سازمان، جمع آوری و پس از ویرایش ساختاری توسط اساتید فن، مکتوب شده است.

با قدردانی از داوطلبینی که در این پروژه سازمان زنان را یاری نمودند و با تشکر از آقای تقوی سردبیر مجله سلام تورنتو، از این پس هر هفته خاطره ای از این کتاب در مجله سلام تورنتو منتشر خواهد شد.

سازمان زنان ازشما دعوت می کند که با عضویت خود در این سازمان با ما همراه شوید تا ازبرنامه های متنوع سازمان به صورت رایگان استفاده کنید. برای اطلاعات و آشنایی بیشتر با اهداف و برنامه های آموزشی و تفریحی سازمان زنان و خرید این کتاب با دفتر سازمان با شماره 9566-496-416 تماس بگیرید. www.iwontario.com