لیتل ایتالی Little Italy ایتالیای کوچک در تورنتوی بزرگ

تورنتو شهر چند ملیتی و چند زبانی است. دهها قوم و ملیت با بیش از یکصد زبان در تورنتو زندگی می کنند. طبق آماری که اداره آمار کانادا چند سال پیش منتشر کرد، بعد از زبانهای انگلیسی و فرانسوی، زبانهای چینی، ایتالیایی، آلمانی، پرتغالی، اسپانیایی، کره ای، فارسی، پنجابی، هندی، لهستانی و عربی مقامهای بعـدی را در استـان انتاریـو کسـب می کنند. در چند دهه اخیر زبان چینی در رقابتی تنگاتنگ توانست از زبان ایتالیایی پیشی بگیرد. در دهه های اول قرن بیستم تا دهه 60 و 70 بیشترین مهاجران از کشورهای اروپایی بخصوص انگلستان، ایتالیا و آلمان بودند. با کم شدن تعداد مهاجران اروپایی و افزایش تعداد مهاجران آسیایی تبار، این نسبت به نفع مهاجران آسیایی مانند چینی، هندی، کره ای، عرب و ایرانی تغییر کرده است. اما مهاجران با هر درصد جمعیتی که بوده یا هستند رد پای خود را در تورنتو به جا گذاشته اند. از جمله بزرگترین گروههای مهاجر می توان به ایتالیایی ها اشاره کرد تا چندی پیش حتی میشد تورنتو را شهری نیمه ایتالیایی به حساب آورد. تا دو سه دهه پیش جمعیت ایتالیایی ها بعد از جمعیت انگلیسی تبارها قرار می گرفت. طبق آمار اداره آمار کانادا حدود چهارصد هزار نفر ایتالیایی زبان در استان انتاریو زندگی می کنند.

بایستی توجه داشت که ایتالیایی های نسل دوم و سوم ممکن است از زبان ایتالیایی های نسل دوم به عنوان زبان مادری خود نامی نبرده باشند، چون در حقیقت زبان اصلی آنها به انگلیسی تغییر پیدا کرده است. با وجود این با توجه به ریشه ایتالیایی، آنها به تعداد آمار اضافه می شوند. نتیجه اینکه تعداد ایتالیایی ها و یا کسانی که پیش زمینه آنها ایتالیایی است بسیار بیشتر از آمار مذکور است 

تمرکز عمده ایتالیایی ها در کجاست؟ در تورنتو دو محلـه بـزرگ بـه ایتالیایـی ها تعلق دارد:

1ـ لیتل ایتالی Little Italy: خیابان کالج، بین بترست و اوزینگتون (Ossington)

2ـ کروسوایتالیا Coroso Italia: خیابان سنت کلر غربی، بین بترست و لندرز داون.

ایتالیایی ها نقش مهمی در تاریخ کانادا ایفا  کرده اند. اولین اروپایی که در سال 1497 میلادی نیوفاندلند را در شرق کانادا کشف کرد یک ناخدای ایتالیایی به نام جیووانی کابوتا یا جان کابوت بود (John Cabot-Giovanni Caboto) که رهبری یک ناوگان انگلیسی را به عهده داشت. او در اولین سفر خود از آبهای پر از ماهی سواحل نیوفاندلند یاد می کند. او به نقشه برداری از سواحلی پرداخت که به گمان او بخشی از شمال غرب آسیا بود. در سالهای 1885 تا 1924 اولین سیل مهاجران ایتالیایی به آمریکای شمالی وارد می شوند.

نابسامانی های اقتصادی و اجتماعی موجب شد که بسیاری از مردان ایتالیایی بخصوص از جزیره سیسیل (جنوب ایتالیا) روستاها و شهرهای خود را به امید پیدا کردن کار ترک کنند.

در سالهای بعد از جنگ جهانی دوم دومین موج مهاجرت در نواحی اطراف خیابان کالج در جایی که هم اکنون ایتالیای کوچک Little Italy نامیده می شود ساکن شدند. آنها جایگزین جامعه یهودیانی شدند که به مناطق شمالی تر نقل مکان کرده بودند. با افزایش تعداد ایتالیایی ها، نواحی شمالی تر در حوالی خیابان سنت کلر غربی نیز که کورسوایتالیا نامیده می شود به اشغال آنها درآمد. امروزه نواحی شمال تورنتو مانند وودبریج، ریجموندهیل و می سی ساگا نیز پذیرای هزاران ایتالیایی است. ایتالیای کوچک هم اکنون مخلوطی از ایتالیایی ها و پرتغالی ها را در خود جای می دهد. و با افزایش حرکت ایتالیایی ها به سمت شمال توازن جمعیت به نفع پرتغالی ها در تغییر است. طبق آمار اداره آمار کانادا پرتغالی ها با حدود بیش از 27 هزار هزار نفر از کل جمعیت تورنتو را تشکیل می دهند. با وجود این در محله ایتالیای کوچک، جو همچنان ایتالیایی است. تابلوهـا، خیابانها، رستورانها، بارها و قهوه خانه ها (Coffee Shops) همگی حکایت از ایتالیا دارند. اولین تلویزیون چند ملیتی کانادا که FMT نامیده می شد (از سال 1979) در خیابان کالج ساختمانی چند طبقه را به خود اختصاص داد. از مهمترین برنامه ریزان این تلویزیون می توان به جوردانو (جان) لمباردو اشاره کرد که سعی بسیار در معرفی جامعه ایتالیایی و ایجاد روحیه همبستگی بین این جامعه و دیگر ساکنین تورنتو داشت.

در محله ایتالیایی ها سالن بیلیارد و کافی شاپ ها جای خود را دارند. آنچه که در این سالن ها دیده می شود جمعیت فراوان، و مردمی اسـت که بـا هیجان درباره فوتبال صحبـت می کننـد. هنگامـی کـه خورشیـد غـروب می کند، رستورانها و بارهای شبانه که با علامت چکمه (شکل نقشه ایتالیا) نورانی شده اند به فضای ایتالیای کوچک حال و هوای دیگری می دهند. ایتالیای کوچک یکی از داغ ترین تفریحگاه های شبانه تورنتو است. رستورانها در محوطه پیاده رو بساط خود را گسترده اند و بوی غذا دل هر رهگذری را می رباید.

کروسو ایتالیایی ـ محله دیگر ایتالیایی ها، محله متفاوتی است. فروشگاههای مد و لباس و آژانس های هواپیماییی در این ناحیه غلبه دارند. انواع گوشت و کالباس و سوسیس همراه با انواع پنیر در فروشگاههای مواد غذایی به وفور یافت می شوند. شلوغی و ازدحام ایتالیای کوچک در اینجـا دیـده نمی شود. اگر ایتالیای کوچک را قلب محله ایتالیایی ها فرض کنیم، کروسو ایتالیا مانند پوست آن است، پوستی که بهرحال دل ربایی خاص خود را دارد.

وقتی که ایتالیا در سال 92 قهرمانی جام جهانی فوتبال را به دست آورد، دویست هزار نفر ایتالیایی به خیابانهای مرکزی شهر و بخصوص محله ایتالیایی ها هجوم آوردند، اگرچه از آن زمان سالها می گذرد؛ اما هنوز هم می توان پوسترها و عکسهای آن زمان را در فروشگاههای این منطقه مشاهده کرد.

مهمترین کافی شاپ این منطقه کافه دیپلماتیک (Cafe Diplomatico) نام دارد که به عنوان مرکز قهوه دوستان هم شناخته می شود. این محل به کرات مورد استفاده گروههای فیلمسازی قرار گرفته است. یک بلوک جنوب این کافه دو خیابان فرعـی یکدیگـر را قطع می کنند. این تقاطع برای سیاست دوستان خیلی جالب است؛ منظور ما تقاطع خیابان کلینتون (Clinton) و گور (Gore) است.